Soạn bài Thực hành tiếng Việt bài 6 SGK Ngữ văn 9 tập 2 Chân trời sáng tạo

Câu 1

Trả lời Câu hỏi 1 Thực hành tiếng Việt trang 15 SGK Ngữ văn 9 Chân trời sáng tạo

Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:

(1) Đặc trưng của toàn cầu hoá là sự đón nhận và trân trọng đóng góp của tất cả các dân tộc trong bản hòa ca của nhân loại. (2) Ở đó, người ta chia sẻ giá trị của mình vào cái chung, tạo nên một bức tranh lớn đa sắc màu nhưng vẫn nhất quán và đầy tính nhân bản. (3) Nhiều ý kiến cho rằng khi "thế giới phẳng"), các nền văn hóa giao thoa sẽ dần hòa lẫn với nhau, mỗi người đều giống hệt nhau và mất đi văn hóa đặc trưng của dân tộc mình. (4) Điều đó là không đúng, bởi mỗi công dân, mỗi dân tộc là một mảnh ghép vừa vặn trong bức tranh chung của nhân loại nhưng vẫn mang trong minh một sắc màu đặc trưng của dân tộc.

(Nam Lê - Như Ý, Bản sắc dân tộc cái gốc của mọi công dân toàn cầu, https://glaoducthoidai.vn/.ngày 03/11/2019)

a. Phân tích cấu trúc các câu trong đoạn trích trên, sau đó, cho biết câu nào là câu đơn, câu nào là câu ghép

b. Nêu tác dụng của việc lựa chọn các kiểu câu (câu đơn, câu ghép) trong đoạn trích trên.

Phương pháp giải:

Vận dụng kiến thức về câu đơn, câu ghép để thực hiện

Lời giải chi tiết:

Cách 1

(1)  Đặc trưng của toàn cầu hoá/ là sự đón nhận và trân trọng đóng góp của tất cả các

                    CN                                              VN                                                   

dân tộc trong bản hòà ca của nhân loại.         

Phân loại: Câu đơn

(2) Ở đó, người ta chia sẻ giá trị của mình vào cái chung/, tạo nên một bức

                CN                                                                              VN

tranh lớn  đa sắc màu nhưng vẫn nhất quán và đầy tính nhân bản.

Phân loại: Câu đơn

(3) Nhiều ý kiến/ cho rằng khi "thế giới phẳng", các nền văn hóa giao thoa /

          CN1                        VN1                                             CN2

sẽ dần  hòa lẫn với nhau,/ mỗi người/ đều giống hệt nhau và mất đi văn hóa

   VN2                                  CN2                    VN2

đặc trưng của dân tộc mình.

Phân loại: Câu ghép

(4) Điều đó /là không đúng, bởi mỗi công dân, mỗi dân tộc/  là một mảnh ghép vừa

          CN1          VN1                    CN2

văn trong búc tranh chung của nhân loại nhưng vẫn mang trong minh một sắc màu

                  VN2

đặc trưng của dân tộc.

Phân loại: Câu ghép

b. Nhận xét: Việc lựa chọn các kiểu câu (câu đơn, câu ghép) một cách hợp lý đã góp phần làm cho đoạn văn trên thêm mạch lạc, rõ ràng, logic, sinh động và có sức thuyết phục cao.

Câu 2

Trả lời Câu hỏi 2 Thực hành tiếng Việt trang 15 SGK Ngữ văn 9 Chân trời sáng tạo

Cho đoạn trích sau:

Nhan đề "Sang thu" đưa bao trùm lại vừa thấm vào từng từ ngữ, cảnh vật. Hương quả sang thu. Ngọn gió sang thu. Dòng sông, bầy chim, đám mây, bầu trời sang thu. Nắng sang thu. Mưa sang thu. Sấm chớp, đông bão, cây cối sang thu. Nhưng trong từng cảnh sang thu của thiên nhiên, đất trời, tạo vật là lồng lộng hồn người sang thu.

(Theo Vũ Nho, Đi giữa miền thơ)

a. Nhận xét về cấu trúc của các câu in đậm trong đoạn trích trên.

b. Nêu tác dụng của việc lựa chọn cấu trúc câu như vậy

Phương pháp giải:

Vận dụng kiến thức về câu đơn, câu ghép để thực hiện

Lời giải chi tiết:

Cách 1

a. Tất cả các câu trên đều là câu đơn ( 1 cụm C-V)

b. Tác dụng

- Việc sử dụng các câu đơn liên tiếp tạo ra nhịp điệu dồn dập, thể hiện cảm xúc sôi nổi, háo hức của tác giả trước cảnh sắc mùa thu.

- Các câu văn ngắn gọn, súc tích, tập trung miêu tả những đặc trưng của mùa thu.

- Việc sử dụng từ ngữ gợi hình, gợi cảm giúp cho bức tranh mùa thu thêm sinh động, hấp dẫn.

Câu 3

Trả lời Câu hỏi 3 Thực hành tiếng Việt trang 15 SGK Ngữ văn 9 Chân trời sáng tạo

Cho biết các câu ghép dưới đây thuộc loại câu ghép đẳng lập hay chính phụ.

Xác định phương tiện nối các vế câu và nêu tác dụng của việc lựa chọn phương tiện này.

a. Ngọn lửa mùa hè mang bao căm phẫn chính đáng của người da đen sẽ không bao giờ tắt nguội nếu như làn gió mùa thu của tự do và công bằng không thổi tới.

(Mác-tin Lu-thơ Kinh (Martin Luther King), Tôi có một giấc mơ)

b. Nhưng dù cho tai họa có xảy ra thì sự có mặt của chúng ta ở đây cũng không phải là vô ích.

(G. G. Mác-két, Đầu tranh cho một thế giới hòa bình)

c. Cái lò gạch ở cuối cánh đồng đang phun lửa sáng rực và ánh đèn ô tô ngoài đường cái quét lên nền trời những luồng ánh sáng xanh biếc.

(Đỗ Chu, Bồng chanh đỏ)

d. Bước chân của anh đặt nhẹ trên đường, tôi cảm thấy không phải anh đang đi mà là anh lướt trên mặt đất.

(Đỗ Chu, Bồng chanh đỏ)

Phương pháp giải:

Vận dụng kiến thức về câu đơn, câu ghép để thực hiện

Lời giải chi tiết:

Cách 1

a. Câu ghép chính phụ

Phương tiện nối: Từ nối “nếu như”

b. Câu ghép chính phụ

Phương tiên nói “Nhưng dù cho”

c. Câu ghép đẳng lập

Phương tiện nối: “và”

d. Câu ghép đẳng lập

Phương tiện nối: dấu phẩy

Câu 4

Trả lời Câu hỏi 4 Thực hành tiếng Việt trang 16 SGK Ngữ văn 9 Chân trời sáng tạo

Em hãy trao đổi với bạn cùng nhóm một bài văn nghị luận mình đã viết. Sau đó, đọc bài viết của bản và trả lời các câu hỏi:

a. Bạn em đã sử dụng câu đơn, câu ghép hay kết hợp cả hai kiểu câu trong bài viết?

b. Việc lựa chọn cấu trúc như vậy có tác dụng gì?

c. Khi đọc bài viết của bạn, em thấy bạn đã lựa chọn cấu trúc câu hợp lí chưa? Nêu được phép thay đổi cấu trúc một vài câu, em sẽ thay đổi như thế nào? Vì sao?

Phương pháp giải:

Xác định câu đơn, câu ghép trong bài của bạn và áp dụng kiến thức tiếng Việt để thực hiện

Lời giải chi tiết:

Cách 1

a. Bạn em đã sử dụng cả hai kiểu câu đơn, câu ghép trong bài viết

b. Việc lựa chọn như vậy làm nổi bật các ý trong đoạn, tạo sự liên kết chặt chẽ về mặt logic, nối các ý với nhau, thu hút người đọc

c. 2 phương án trả lời

- Em cảm thấy bạn đã lựa chọn hợp lí cấu trúc

- Em cảm thấy bạn chưa lựa chọn hợp lí cấu trúc câu. Em sẽ đổi một số câu đơn thành câu ghép để tạo tính liên kết, hài hoà về mặt thẩm mỹ, một số câu quá dài em sẽ rút ngắn để hợp lí hơn.