Tạm dịch bài đọc:

Chúng ta dường như đang bước vào kỷ nguyên bùng nổ của “greenwashing” – chiến thuật che đậy ô nhiễm thường nhật bằng ngôn ngữ thân thiện với môi trường. Hãy hình dung bạn đang điều hành một tập đoàn phát thải cao: việc khử carbon một cách có ý nghĩa sẽ đòi hỏi các cuộc đàm phán khó khăn, chi phí vốn khổng lồ và một sự tái cấu trúc hoàn toàn mô hình kinh doanh. Trong khi đó, thuê một công ty truyền thông để dán nhãn “carbon trung tính” hay “phát thải ròng bằng 0” lên sản phẩm lại dễ dàng hơn nhiều – vừa tiết kiệm thời gian, vừa giữ nguyên lượng khí thải.

Người tiêu dùng gặp chiêu trò này ở khắp nơi. Các hãng hàng không bán vé máy bay “carbon trung tính”, trạm xăng khoe khoang về loại nhiên liệu “phát thải ròng bằng 0”, và thịt xông khói buổi sáng được dán nhãn là thân thiện với hành tinh. Quảng cáo đánh bóng hình ảnh vốn đã có từ lâu, nhưng ngày nay nó bị lợi dụng để che giấu những tổn hại môi trường đang tiếp diễn. Các influencer trên mạng xã hội và các báo cáo bền vững bóng bẩy khuếch đại những tuyên bố này, lan truyền câu chuyện vượt xa các kênh tiếp thị truyền thống.

Thuật ngữ “greenwashing” xuất hiện từ những năm 1980, thời kỳ của các vụ tràn dầu và sự phát triển của khoa học khí hậu, nhưng hành vi này chỉ thật sự bùng nổ trong những năm gần đây. Mối lo ngại ngày càng gia tăng của công chúng về sự nóng lên toàn cầu và sự sụp đổ của hệ sinh thái đã đặt các công ty dưới áp lực nghiêm trọng; nhiều ban lãnh đạo vì thế chọn cách đánh bóng hình ảnh thay vì con đường khó khăn hơn là tái cấu trúc chuỗi cung ứng, nguồn năng lượng và dòng sản phẩm. Các cơ quan quản lý ở cả hai bên bờ Đại Tây Dương đang vật lộn để kiểm soát những tuyên bố môi trường sai lệch, nhưng việc thực thi vẫn tụt lại phía sau sự tinh vi của doanh nghiệp. Các nhà đầu tư, vốn muốn bảo vệ lợi nhuận ngắn hạn, thường hoan nghênh những sáng kiến bề nổi này, vô tình tiếp tay cho vòng lặp ấy.

Không ngành nào thể hiện vấn đề rõ hơn ngành dầu khí. Sau khi nhận ra rằng việc phủ nhận khoa học khí hậu giờ đây phản tác dụng, ngành này đã chuyển từ chối bỏ sang tuyên truyền bằng thông cáo báo chí, khoe khoang về các dự án năng lượng tái tạo trong khi vẫn mở rộng các kế hoạch khoan dầu không ngừng nghỉ.

Tại sao điều này lại quan trọng? “Greenwashing” và phủ nhận biến đổi khí hậu có cùng mục tiêu cốt lõi: trì hoãn việc cắt giảm lượng khí thải sâu – điều mà các nhà khoa học khẳng định là cấp bách trong thập kỷ này. Trong khi phủ nhận thì bác bỏ cuộc khủng hoảng, “greenwashing” lại đánh lừa công chúng rằng vấn đề đã được giải quyết, từ đó làm suy yếu các hành động bảo vệ môi trường thực chất của người tiêu dùng và làm chậm lại các cải cách về chính sách. Trên thực tế, nó giống như một khúc ru ru ngủ, đưa xã hội tiến gần hơn tới sự sụp đổ sinh thái trong khi gieo vào lòng người cảm giác sai lệch về sự tiến bộ. Vạch trần lớp vỏ bọc này – và khẳng định vào những hành động giảm khí thải có thể kiểm chứng và đo lường – là điều thiết yếu nếu chúng ta muốn biến lời nói thành hành động thực tế.